Twee nieuwe projecten goedgekeurd door KijK

Onderstaand de beknopte omschrijving van de projecten. De link verwijst naar de uitgebreide projectpagina's.

Groen of rood gewas; Anthocyaanvorming en chlorofyl afbraak onder LED
Doel van dit project is te kunnen verklaren hoe paarsverkeleuring ontstaat en hoe het kan worden voorkomen. Dit is of kan een belemmering zijn bij de toepassing van LED belichting. De kennis moet uiteindelijk - al dan niet door vervolgproeven - leiden tot aanbevelingen voor telers hoe hier mee om te gaan. Bij (praktijk)proeven waarbij belicht wordt met LED, met intensiteiten waarbij het aandeel lamplicht veel hoger is dan het aandeel daglicht (winter condities), nemen we paarsverkleuring van het blad waar. Dit is niet gewasspecifiek maar lijkt vrij algemeen voor te komen. Uit eerdere metingen wordt geconcludeerd dat dit komt door chlorofyl afbraak in de chloroplasten en vorming van anthocyanen in de vacuole. Anthocyaan vorming en afbraak van chlorofyl leidt tot een terugval in de fotosynthese, verlaagt de sierwaarde van het snijproduct (te donkere rozen, gevlekte bloemblaadjes en blad, paarsgekleurde bladranden, paarse bladpunten, bol-en bobbelachtig blad, bladverbranding in de kas) en geeft bladverdroging op de vaas op de aangetaste delen (bij siergewassen). Het wordt vaak waargenomen maar als incidenteel genoemd, en de registratie is meer kwalitatief dan kwantitatief. Daardoor wordt dit niet meegenomen in de data-analyse. Anthocyanen absorberen licht en beschermt tegen schade van teveel licht in de zomer, of tegen schadelijke radicalen. Maar wat is de functie van anthocyanen in de relatief lage intensiteiten waarmee we in de winter belichten met LED? En waarom zien we dit niet bij belichting met SON-T? Speelt spectrum (blauw?) een rol? Het lijkt aannemelijk dat ook andere factoren hierbij betrokken zijn zoals fosforgebrek, temperatuur en sui-kers. Mogelijk is de hormoonbalans verstoord. Bij sommige gewassen (sierteelt), kunnen dit soort effecten een van de belemmeringen zijn voor de grootschalige implementatie van LED. Als er is meer kennis is van de oorza-ken kan aan oplossingen worden gewerkt.

CO2 gebruik moet efficiënter
Doel is het ontwikkelen van handvatten voor toekomstig lager CO2 gebruik in de praktijk door doorrekening van CO2-gebruik, verliezen en mogelijke kosten in paprika en chrysant. Dit project levert voor telers kennis en mogelijkheden op hoe zuiniger met CO2 om te gaan. In de afgelopen jaren is de input van fossiele energie in de glastuinbouw gestaag gedaald door ontwikkelingen zoals Het Nieuwe Telen en het gebruik van aardwarmte. Daardoor neemt ook de beschikbare hoeveelheid CO2 als bijproduct van aardgas af, en moeten telers meer gebruik maken van alternatieve bronnen van CO2 (OCAP, zuivere CO2 inkopen). Daarmee wordt het efficiënt benutten van CO2 door het gewas en het minimaliseren van het verlies van CO2 nog belangrijker dan het al was. In voorgaande KAE onderzoeken bij tomaat (2012, 2020) en komkommer (dit jaar) is aangetoond dat er goed geteeld kan worden met soms de helft van de gebruikelijke CO2 dosering. Het probleem van lage beschikbaarheid van CO2 en grote ventilatieverliezen speelt alleen bij hoge instraling en grote raamstanden (vooral zomermaanden), en hier zal het onderzoek zich op moeten toespitsen. Voor verbreding van deze kennis naar andere gewassen als paprika en de sierteelt is nog onderzoek nodig wat de precieze reactie van het gewas op CO2 is en hoe de CO2-benutting efficiënter kan. Bij chrysant is daarbij mogelijk relevant dat er CO2 vrijkomt bij afbraak van organische stof in de bodem; dit kan in mindering gebracht worden op de dosering. Daarnaast moet de financiële afweging gemaakt worden tussen de baten (meer productie in zomer) en kosten van CO2. De vraag is of CO2-dosering in de zomer in de toekomst nog rendabel is en hoe de sector hier over denkt.

Bron: Goedemorgen